ТАРИХ. ӨЛКЕТАНУ

СТРЕЛА СРЫМА – СЕДЬМАЯ СПИЦА СТЕПНОГО КОЛЕСА
СТРЕЛА СРЫМА – СЕДЬМАЯ СПИЦА СТЕПНОГО КОЛЕСА
Продолжение произведения "КОЛЕСО СЕДОЙ СТАРИНЫ"(сказы, легенды, эссе о героях Атырауской земли) поэта, писателя, литературного переводчика Бекета Карашина..Срым Датулы – ярчайшая личность, олицетворяющая целую эпоху революционной борьбы казахского народа за свою независимость и свободу. Точная дата рождения Срыма неизвестна, лишь приблизительно мы можем установить, что это была середина 18 века. Он принадлежал к знати казахского рода Байбакты. Известно, что Срым стал старшиной рода в 20 лет, и под его началом было свыше 2000 юрт или семей. Знатность его подтверждается тем, что на его сестре был женат сам хан Нуралы
ҚАСИЕТ ҚОНҒАН ҚЫЗЫЛҚОҒА
ҚАСИЕТ   ҚОНҒАН   ҚЫЗЫЛҚОҒА

Біз  бұл  топтамада  Атыраудың  Қызылқоғасында  Ұлы  Қазан  төңкерісінен  бұрын, дәлірек  айтқанда, 1895-1915  жылдары  болған  әкімшілік-аумақтық  бөлінісі, болыстардың  басқарушылары, табиғи  байлықтарының  зерттелінуі,  оқу-ағарту  мекемелері, денсаулық  сақтау  жүйесінің  құрылымы  турасындағы  тарихи-мұрағаттық-статистикалық  деректерді  мұрағаттарда,  тарихи-академиялық  еңбектерде  жазылған  күйінде  келтіріп  отырмыз. Бұл  ретте  мынаны  ескертеміз: қашан  да  қағазда  бәрі  сықиып  тұрады  ғой, осы  себепті  еуропалық  жаңалықтарды  дабыралап  көрсетушіліктің  де  болғандығы  көзге  ұрып  тұрады, әйтпесе, сол  кездегі  қазақ  ауылын  әйел  босандырушы  дәрігерлік  қызметкерлердің  кеңінен  аралап,  көмек  көрсеткендігін  ешкім  растай  алмас. Оны  былай  қойғанда, осы  лауазымға  белгіленген  адамдардың  жапан  далаға  келуден  қашқандығы  деректерден  айқын  көрініп  тұрады.   

АЛДАСПАН АБУЛХАИРА – ШЕСТАЯ СПИЦА КОЛЕСА КАЗАХОВ
АЛДАСПАН АБУЛХАИРА – ШЕСТАЯ СПИЦА КОЛЕСА КАЗАХОВ
Продолжение произведения "КОЛЕСО СЕДОЙ СТАРИНЫ"(сказы, легенды, эссе о героях Атырауской земли) поэта, писателя, литературного переводчика Бекета Карашина...Из этого могучего корня появился и вырос крепчайший и высочайший ствол древа под именем Абулхаир. Один из величайших властителей Казахии. Загадочная и до сих пор недостаточно оценённая по достоинству личность. И героическая, и трагическая судьба этого воистину гениального человека, его личностные характеристики потрясают воображение даже самого беспристрастного собирателя исторических истин.
НАРКЕСКЕН ДОСПАМБЕТА – СПИЦА КАЗАХО-НОГАЙСКОГО КОЛЕСА
НАРКЕСКЕН ДОСПАМБЕТА – СПИЦА КАЗАХО-НОГАЙСКОГО КОЛЕСА
Продолжение произведения "КОЛЕСО СЕДОЙ СТАРИНЫ"(сказы, легенды, эссе о героях Атырауской земли) поэта, писателя, литературного переводчика Бекета Карашина. Земля Атырау не только рождала героев, но и становилась полем действия для многих, не рожденных здесь, но заслуживших при этом право быть истинным героем своею доблестью, мужеством и талантом. В легендах и преданиях сохранилась память о великом батыре и невероятно проникновенном поэте Доспамбете, чей наркескен устрашал врагов, а стихи проникали в души даже самых жестоких детей жестокого времени вечных войн и раздоров.
АТАУЛАР СЫРЫ
АТАУЛАР СЫРЫ
Жазушы Өтепберген Әлімгереевтің «Үстірт пен Үйшік, Азау арасы» кітабынан үзінділер соңы.  Жер-су аты – тарихтың хаты деп жүрміз. Ол рас, туған жердегі қандай да бір атаулар кемінде жүз, тіпті бес жүз, мың жылдық тарихы бар. Оларды тарамдап, тарқатсақ сан түрлі сыр ақтарады. Сондай атаулар Мақат ауданында да жетерлік. Мұнда өзге аймақта кездесе бермейтін аңдар мен шөптердің де түрлері баршылық. Солардың кейбірін бүгінгі қариялар аузынан естіп, қағазға түсірдік. Әрине, олардың кейбірі жайлы бұрыннан айтылып жүргені белгілі. Бірақ, жаңғыртсақ, жас ұрпақ жадында қала берері сөзсіз.
ЖЕБЕ БАЙНАКА – СПИЦА КОЛЕСА КИПЧАКОВ
ЖЕБЕ БАЙНАКА – СПИЦА КОЛЕСА КИПЧАКОВ
Продолжение произведения "КОЛЕСО СЕДОЙ СТАРИНЫ"(сказы, легенды, эссе о героях Атырауской земли) поэта, писателя, литературного переводчика Бекета Карашина. Они пришли в начале XI века, и продолжили дело предков тюрков – гуннов, потрясая мировую историю. Многие западно-тюркские племена и роды вошли в этот могучий воинский союз: башкиры, каракалпаки, берши (в русских летописях – Бурчевичи), тёрт-ру (нынешнее племя тёрт-кара, в летописях - Тёртробичи) и другие.  Кипчаки состояли из 92 частей (родов, племён), но общее имя выбрали себе по названию ведущего племени: Кипчак. От Иртыша до Днепра, от  Хорезма до Балкан простиралась их огромная степь: Дешти-Кипчак. Сколько славных имён и воинских подвигов дала миру эта степь!
Алыс та жақын Атырау немесе кешегі Үйшік
Алыс та жақын Атырау  немесе кешегі Үйшік
Жазушы Өтепберген Әлімгереевтің «Үстірт пен Үйшік, Азау арасы» кітабынан үзінділер жалғасы. 1668 жылы  патша жарлығымен қазақтар Үйшік атаған қала оның негізін қалаушы Гурий  әулеті игілігіне басыбайлы беріліп, алғашында Төменгі Жайық  аталса, 1734 жылдан Гурьев деп өзгертілді.
МАРСОВ МЕЧ  АДИЛЯ  -  СПИЦА ГУННСКОЙ КОЛЕСНИЦЫ
МАРСОВ МЕЧ  АДИЛЯ  -  СПИЦА ГУННСКОЙ КОЛЕСНИЦЫ
Продолжение произведения "КОЛЕСО СЕДОЙ СТАРИНЫ"(сказы, легенды, эссе о героях Атырауской земли) поэта, писателя, литературного переводчика Бекета Карашина. Кем были мы до того, как имя наше прозвучало – «казах»? Многие великие расы значатся в числе наших предков, от великих завоевателей течет река мужественности современного казахского народа. И одним из легендарных предков нашей нации являлись древние гунны, слава которых связана с именем великого полководца, воина, мудрого лидера – Атиллы.
САРАЙШЫҚТЫҢ ЖЕТІ ХАНЫ
САРАЙШЫҚТЫҢ ЖЕТІ ХАНЫ
Жазушы Өтепберген Әлімгереевтің «Үстірт пен Үйшік, Азау арасы» кітабынан үзінділер жалғасы. Сарайшықта көз жұмып, жаны жай тапқан хандар мен бектер, мырзалар мен батырлар, әулие-әмбиелер жетерлік. Солардың ішінде халық қадірлеп, айрықша ауызға алатын жеті ханы кім?